Sociale media en de invloed op democratie

Op dinsdag 29 november mocht ik deelnemen aan het debat “De invloed van de sociale media op de democratie” als expert. Dit vanuit mijn functie als persvoorlichter bij de Jongerenraad Roosendaal.
Een erg spannende en leuke uitdaging! Lees hieronder een verslag van de avond, afkomstig van BibliotheekVanNu.

“Op 29 november vormde het plein in Parrotia een centrum van ontmoeting en debat. Samen met BN DeStem organiseerde Bibliotheek VANnU een debat over de invloed van sociale media op democratie.

Speciale gast van de avond was Sanne Kruikemeier. Zij doet als docent politieke communicatie aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar de online activiteiten van kiezers. Kruikemeier voorzag het debat van onderzochte feiten. Aan de debattafel zaten André Trompers (BN DeStem), Wim Derks (Norbertus College), Ans van der Borst (GGD West-Brabant), Bjorn Rommens (jongerenraad), Michael Yap (gemeenteraadslid) en Ton Schijvenaars (gemeenteraadslid). Het debat werd geleid door Franka van der Rijt, journaliste bij BN DeStem.

Naast de debaters deed ook het publiek actief mee. Aan alle aanwezigen werd vooraf gevraagd om online hun meningen over de stellingen te geven. Aan het einde van de avond werd nogmaals hun mening gevraagd, en vervolgens vergeleken met de eerdere meningen. De verschillen tussen de eerste en de tweede stemming waren niet zo groot, maar de meningen waren wel stelliger.

Stelling 1: Sociale en online media zijn schadelijk voor democratie

De meerderheid van de aanwezigen was het hier niet mee eens. Het is niet zo dat sociale media schadelijk is, maar de gebruikers ervan, aldus Yap. Een aanwezige gaf aan dat sociale media de redding voor democratie zijn. Het gaat te ver om de media als zondebok te bestempelen, de verkeerde mensen krijgen het woord. Op Van der Rijts vraag hoe je de zwijgende meerderheid bereikt, werd er de wedervraag gesteld: is er wel een zwijgende meerderheid? Schijvenaars: Een zwijgende meerderheid is er niet. Iedereen is op zijn of haar manier actief. Tijdens sociale bijeenkomsten wordt er ook gepraat over de politiek, maar dit wordt niet door de politiek opgevangen. Vanuit het publiek werd er gezegd dat een eigen mening geven op sociale media voor negatieve reacties kan zorgen.

Kuddedieren
Tijdens de eerste stelling kwam het publiek met de opmerking: ”Mensen zijn kuddedieren. Via sociale media bereik je gelijkgestemden’’. Mensen zijn op zoek naar bevestiging en staan niet open voor andere meningen. Trompers ging hierin verder: ”Zolang mensen op sociale media selectief zijn, krijgen zij niet alles mee’’. Verder gaf Trompers aan dat 90% van de Facebookgebruikers op BN DeStem alleen de titel leest, maar niet het verhaal leest. Daarnaast gaf Derks aan dat een groot deel van de berichten die wij zien door algoritmes bepaald worden. Het nieuws wordt ook niet op waarheid gecontroleerd.

Onderwijs
Derks: Kinderen hebben de neiging snel een mening te hebben, sociale media vormt het nog sneller. Het gevaar is dat de inhoud achter oneliners steeds minder belangrijk wordt gevonden. Kennis is een bouwsteen voor verdere algemene ontwikkelingen. Ontdekkend leren wordt steeds belangrijker: men gaat zelf op zoek naar de waarheid en om zo een eigen kritische mening te vormen. Van der Borst viel het op dat sociale media steeds visueler worden en benoemde de enorme invloed van vloggers. Hoe kan men sociale media positief benutten en wat willen jongeren zelf?

Stelling 2: Ophitsende, discriminerende en haatzaaiende uitspraken op sociale media moeten worden aangepakt

Een ruime meerderheid van de aanwezigen was het met deze stelling eens.

Cyberpesten
Tijdens deze stelling werd onder andere de invloed van cyberpesten besproken. Schijvenaars: ‘’Vroeger was het zo dat de jongens mepten en de meisjes heel vals keken. Nu gaat het pesten ook thuis verder.’’ Het schrijven van gemene teksten gaat makkelijker dan het uitspreken van de tekst tegen de persoon aan wie het gericht is. Van der Borst gaf aan dat het online kwetsen ook laagdrempelig is, en dat de impact van cyberpesten enorm is.

Online reacties

Ook online redacties krijgen te maken met ongewenste uitspraken. Trompers gaf aan dat 60% van de geplaatste berichten verwijderd wordt, omdat deze niet geschikt zijn. Vanuit het publiek kwam de vraag waarom men niet verplicht zijn of haar echte naam moet gebruiken als men een reactie wil plaatsen. Waarop Trompers aangaf dat ze dat wel gedaan hadden, maar dat BN DeStem telefoontjes kreeg dat er vanuit iemands naam berichten geplaatst werden, die ze niet had geschreven. Schijvenaars vertelde dat men als men iets naars zegt, het ook in iemands gezicht moet durven zeggen. Hij kreeg eens de vraag waarom hij mensen volgt waar hij zich aan ergert, waarop hij antwoordde: ‘’Misschien heb je ergernis nodig om elkaar te begrijpen.’’

Rommens vertelde dat hij eens meemaakte dat mensen echt ver kunnen gaan om hun standpunt te uiten. Maar, vervolgde hij, gelukkig zijn er mensen die durven te zeggen dat er iets niet oké is.

‘’Wanneer comments anoniem zijn, zijn discussies onbeleefder. Daarnaast ontvangen politici die online aantrekkelijk communiceren, vaker onbeleefde comments,’’ sloot Kruikemeier deze stelling af.

Stelling 3: Politici kunnen niet meer zonder sociale media

Ook hier was de ruime meerderheid het mee eens. Yap is van mening dat het wel mogelijk is dat politici zonder sociale media kunnen, maar dat hij er zelf niet mee gaat stoppen. Men kan ook gewoon praten met elkaar. Schijvenaars gaf aan dat hij reeds is gescheiden van Facebook, maar dat hij wel Twitter gebruikt om invloed uit te oefenen. ‘’Sociale media moet niet als doel op zich worden gezien, maar als middel,’’ werd er door een aanwezige geopperd. ‘’Je moet sociale media volgen om te weten wat er leeft,’’ aldus een aanwezige. Verder werd er vanuit het publiek gemeld dat politiek op sociale media een verwrongen beeld van de werkelijkheid geeft.

Nepnieuws
Ook het nepnieuws op sociale media kwam aan de orde. Als tip gaf Rommens het volgende mee: kijk naar de datum als je een nieuwsbericht opent. Soms wordt een bericht van een paar jaar geleden als actueel gezien, maar is dat niet het geval.

Kruikemeier sloot de avond af met de volgende conclusie: Internet is actief en persoonlijk. Het maakt de politiek aantrekkelijker en toegankelijker. Wel is het zo dat alle media belangrijk zijn, tweets komen ook in de traditionele media terecht. Men zou de laatste stelling eigenlijk anders moeten formuleren: politici kunnen niet zonder media. Het internet heeft geen negatief effect op democratie, maar het positieve effect is ook klein.”

social-debat

2042 Total Views 2 Views Today

Gepubliceerd door

Bjorn Rommens

Derdejaars student Journalistiek

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *